ความได้เปรียบในเกมหมากรุก: มองเห็นได้ด้วยตัวเลข
เกมหมากรุกไม่ได้เป็นเพียงแค่เกมที่ต้องอาศัยทักษะในการเดินหมาก แต่ยังเป็นเกมที่ซ่อนเร้นไปด้วยหลักการทางคณิตศาสตร์และตรรกะที่ซับซ้อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคปัจจุบันที่ปัญญาประดิษฐ์ (AI) เข้ามามีบทบาทสำคัญในการวิเคราะห์เกมหมากรุก AI สามารถประเมินสถานการณ์บนกระดานหมากได้อย่างแม่นยำและรวดเร็ว โดยพิจารณาจากปัจจัยหลัก 3 ประการที่ทำให้เกิดความได้เปรียบในการแข่งขัน ได้แก่
1. ความได้เปรียบด้านค่าหมาก
* หลักการ: หมากแต่ละตัวจะมีค่าที่แตกต่างกันไป เช่น หมากรุกสากลร Queenจะมีค่ามากกว่า Pawn ตัวเลขที่แสดงถึงค่าของหมากแต่ละตัวนี้ถูกกำหนดขึ้นโดย Queen มีค่าเท่ากับ 9 Rook มีค่าเท่ากับ 5 ,Knight มีค่าเท่ากับ 3, Bishop มีค่าเท่ากับ 3และPawn มีค่าเท่ากับ 1 ถ้าฝ่ายใดมีค่าตัวหมากมากกว่าได้เปรียบเช่น ฝ่ายขาวมี King+Rook=5, ฝ่ายดำมี King+Queen=9 ดังนั้นค่าความได้เปรียบคือ 5-9=-4โปรแกรม AI จะขึ้นว่า -4(หมายเหตุ โดยค่าตำแหน่งและค่า,Tampo ต้องเท่ากัน ในทางกลับกันถ้าขาวมี King +Queen=9,ฝ่ายดำมี King +Knight=5:,ค่าความได้เปรียบ 9-5=+4 ซึ่งใน AI จะแสดงผล+4 โดยมีเงื่อนไขเหมือนเดิม)
#ส่วนหมากรุกไทย เรือ มีค่าเท่ากับ 5,ม้า มีค่าเท่ากับ 3, โคนมีค่าเท่ากับ 2.5, เม็ดมีค่าเท่ากับ 1.5
ส่วนค่าเบี้ย
-เบี้ยริมมีค่าเท่ากับ 0.8
-เบี้ยหน้าม้า มีค่าเท่ากับ 0.9
-เบี้ยหน้าโคน มีค่าเท่ากับ 1.0
-เบี้ยหน้าเม็ดและเบี้ยหน้าขุนมีค่าเท่ากับ 1.2
ยกตัวอย่าง ฝ่ายขาวมีขุน+เรือ(มีค่า=5)+เบี้ยหน้าโคน(มีค่าเท่ากัย 1) ส่วนฝ่ายดำมีขุน+โคน(มีค่า=2.5)+เบี้ยหน้าโคน(มีค่าเท่ากับ 1)
ดังนั้นค่าหมากที่ต่างกัน
(5+1)-(2.5+1)=+2.5 ฝ่ายขาวเป็นต่อ+2.5 ในทางกลับกันถ้าเปลี่ยนฝ่ายขาวจากเรือเป็นโคนและฝ่ายดำจากโคนเป็นเรือค่าความเป็นต่อหมากจะคำค่านวนได้ดังนี้
(2.5+1)-(5+1)= -2.5(ลบ 2.5 หมายถึงดำเป็นต่อขาว 2.5)
โดยค่าตำแหน่งและค่า Tempo เท่ากัน
***หมายเหตุ ค่าตัวหมาก เป็นการกำหนดค่าพื่อให้ผู้เล่นคำนวนได้ง่าย
การคำนวนความได้เปรียบตัวหมากของหมากรุกไทย
* การประเมิน: AI ทั้งหมากรุกสากลและAI หมากรุกไทยจะทำการบวกค่าของหมากทั้งหมดที่อยู่ในครอบครองของแต่ละฝ่าย แล้วนำมาเปรียบเทียบกัน ฝ่ายใดมีค่าหมากรวมมากกว่า ก็จะถือว่าได้เปรียบ
***อนึ่งค่า ตัวหมาก AI หมากรุกไม่ว่าจะเป็น Stockfish,Komodo,Lelachess,Flitz และตัวอื่นๆจะกำหนดไว้เท่ากัน
ส่วน AI หมากรุกไทยเกือบทั้งหมดจะนำ Free AI Chess Stockfish ที่ให้ Free Source Code,มาพัฒนา แต่ละตัวขึ้นอยู่กับผู้พัฒนา AI หมากรกไทยกำหนดไว้แต่ละตัวหมากเท่าไหร่
2. ความได้เปรียบด้านตำแหน่ง
* หลักการ: ตำแหน่งที่หมากแต่ละตัวอยู่บนกระดานจะมีผลต่อความแข็งแกร่งของหมากนั้นๆ ตัวอย่างเช่น หมากที่อยู่ตรงกลางกระดานมักจะมีอิทธิพลในการควบคุมพื้นที่มากกว่าหมากที่อยู่ริมกระดาน
* การประเมิน: AI จะประเมินตำแหน่งของหมากแต่ละตัวบนกระดาน แล้วให้คะแนนตามความแข็งแกร่งของตำแหน่งนั้นๆ
* ตัวอย่าง: หาก Queen ของฝ่ายหนึ่งอยู่ตรงกลางกระดาน และสามารถควบคุมช่องได้มากมาย AI จะให้คะแนนตำแหน่งของ Queen ตัวนั้นสูง
3. ความได้เปรียบด้าน Tempo
* หลักการ: Tempo หมายถึงจังหวะในการเดินหมาก ฝ่ายใดสามารถเดินหมากได้ก่อนและได้เปรียบในการสร้างความได้เปรียบในตำแหน่งหรือในการโจมตี
* การประเมิน: AI จะวิเคราะห์ลำดับการเดินหมากของทั้งสองฝ่าย แล้วประเมินว่าฝ่ายใดได้เปรียบในเรื่องของ Tempo
* ตัวอย่าง: หากฝ่ายหนึ่งสามารถเดินหมากโจมตีหมากสำคัญของอีกฝ่ายได้ก่อน อีกฝ่ายจะต้องเสียจังหวะในการป้องกันตัว ซึ่งถือว่าเป็นการเสียเปรียบด้าน Tempo
การรวมค่าทั้งหมด
AI จะนำค่าทั้ง 3 ประการที่กล่าวมาข้างต้น มาคำนวณรวมกันเพื่อให้ได้ค่าที่แสดงถึงความได้เปรียบโดยรวมของแต่ละฝ่าย ค่าที่ได้นี้อาจจะเป็นตัวเลขบวกหรือลบ ซึ่งตัวเลขที่มากขึ้นจะบ่งบอกถึงความได้เปรียบที่มากขึ้น
สรุป
การประเมินสถานการณ์ในเกมหมากรุกโดยใช้ AI ทำให้เราเข้าใจได้ว่า ความได้เปรียบในการแข่งขันไม่ได้ขึ้นอยู่กับเพียงแค่จำนวนหมากที่มีเท่านั้น แต่ยังรวมถึงตำแหน่งของหมากและจังหวะในการเดินหมากด้วย การทำความเข้าใจหลักการเหล่านี้จะช่วยให้เราสามารถวิเคราะห์เกมหมากรุกได้ดียิ่งขึ้น และอาจนำไปสู่การพัฒนาฝีมือในการเล่นหมากรุกได้อีกด้วย
* โปรแกรมวิเคราะห์หมากรุก: โปรแกรมวิเคราะห์หมากรุกที่ใช้ AI จะแสดงค่าต่างๆ ที่ได้จากการประเมินสถานการณ์บนกระดานหมาก ซึ่งจะช่วยให้เราเห็นภาพรวมของเกมได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
Note: AI ไม่สามารถทดแทนความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ได้
#แต่ AIมีความสามารถคำนวนหลายล้านตำแหน่งภายในวินาทีเดียว!!!
#,ส่วนความสามารถของนักหมากรุกระดับแชมป์โลก ต้องใช้เวลา 20 นาทีในการคำนวนตาเดินล่วงหน้าได้ 9 ตาเดิน
หมายเหตุ: ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของทฤษฎีหมากรุกที่ซับซ้อน หากต้องการศึกษาเพิ่มเติม สามารถค้นหาข้อมูลจากแหล่งต่างๆ ได้มากมาย
คำแนะนำ:
* ฝึกฝนการเล่นหมากรุก: การฝึกฝนการเล่นหมากรุกอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้คุณเข้าใจหลักการต่างๆ ได้ดีขึ้น
* ศึกษาเกมของนักหมากรุกมืออาชีพ: การศึกษาเกมของนักหมากรุกมืออาชีพจะช่วยให้คุณเห็นตัวอย่างการประยุกต์ใช้หลักการต่างๆ ในเกมจริง
* ใช้โปรแกรมวิเคราะห์หมากรุก: โปรแกรมวิเคราะห์หมากรุกจะช่วยให้คุณตรวจสอบความถูกต้องของการเดินหมากของคุณ และให้คำแนะนำในการปรับปรุงฝีมือ
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับความได้เปรียบในเกมหมากรุกนะครับ
อ้างอิง:
*สุดยอดเซียนออนไลน์:การได้เปรียบค่าหมากของหมากรุกไทย:วิษุวัฒ ธีรภาพไพสิฐ:สำนักพิมพ์ไทยบีจี; พ.ศ.2551;หน้า4-5
* Chess.com: https://www.chess.com/
* Lichess.org: https://lichess.org/
* YouTube Channel: Chessable: https://m.youtube.com/@Chessable
Note: These resources provide a wealth of information on chess strategies, tactics, and analysis.